Naukowczynie, matematyczki, inżynierki. To nimi chcą zostać dziewczynki. Jak im pomóc?

Ja uwielbiam bawić się klockami i układać z nich miasta. Jak urosnę, to będę budować domy, tak jak mój tata - wyznaje pięcioletnia Maja.

Kobiety w Europie wciąż muszą zmagać się z dużą ilością stereotypów i społecznych barier. Co prawda, w ciągu ostatnich kilku dekad zmieniliśmy się na tyle, że nie oczekujemy już od nich, by pracowały w domu i zajmowały się wyłącznie dziećmi. Niemniej wiele osób wciąż podświadomie przypisuje wykonywanie niektórych zawodów mężczyznom (np. fizyk, lekarz), a innych zaś głównie kobietom (np. przedszkolanka, pielęgniarka).

Jak będę duża zostanę lekarką. Lubię moją panią doktor i chce pomagać innym chorym dzieciom, tak jak ona - mówi sześcioletnia Zuzia.

Komisja Europejska zaprezentowała raport, który przedstawia uwarunkowania społeczne, z jakimi muszą się zmagać uczennice i studentki, które pragną poświęcić się naukom ścisłym, a w szczególności matematyce i inżynierii technologicznej. Jasno z niego wynika, że od lat kobiety są niedoreprezentowane na wskazanym rynku pracy. Powstaje więc pytanie, jak to zmienić?

Otwarcie się na różnorodność przynosi wymierne korzyści

Od najmłodszych lat jesteśmy dzieleni ze względu na płeć. Rodzice córkom zwykle kupują pluszowe misie, a synom - plastikowe samochodziki lub roboty. W przedszkolach wychowawcy zachęcają dziewczynki do tańczenia, a chłopców do grania w piłkę. Czasami zdarza się jednak, że dziewczynki wolą stworzyć zamek z klocków LEGO® niż dom dla lalek, ale boją się, że zostaną wyśmiane przez rówieśników, a nawet przez rodziców.

Jak mama wraca z pracy, to zawsze budujemy zamki z klocków. Potem mieszkają w nich moje misie i lalki - podkreśla czteroletnia Lena.

Z tegorocznego raportu LEGO Play Well 2022, wynika, że co czwarty dorosły Polak przyznaje, że nie mógł bawić się w dzieciństwie zabawkami tradycyjnie kojarzonymi z płcią przeciwną, a 35 procent obawiało się bycia dręczonym z tego powodu.

Tego rodzaju bariery nie znikają, gdy dorastamy, zmienia się tylko ich kontekst. W szkołach nierzadko oczekuje się od uczennic, że będą przede wszystkim wywiązywały się z przedmiotów humanistycznych. Wciąż zdarza się, że otoczenie nie wymaga od nich dobrej znajomości chemii czy fizyki, bo powszechnie uważa się, iż i tak nie będą się tymi naukami zajmować zawodowo w przyszłości.

Fot. materiały promocyjne

Jak pomóc dziewczynkom, które marzą o karierze w naukach ścisłych?

Istnieje szereg pomysłów, których zastosowanie może pomóc młodym matematyczkom czy fizyczkom w przełamywaniu społecznych barier. Ze wspomnianego raportu przygotowanego przez Komisję Europejską wyłania się kilka szczególnie ciekawych rozwiązań.

• Szkoły powinny zapewnić uczniom doradztwo zawodowe. Podczas takich konsultacji dziewczęta byłyby informowane, na jakie przedmioty powinny kłaść nacisk. Dzięki temu miałyby między innymi szansę na zakwalifikowanie się na wymarzone studia i byłyby konkurencyjne na rynku pracy. Udzielanie tego typu porad powinno być absolutnie wolne od stereotypów.
• Nauczycielom należy oferować szkolenia, na których dowiadywaliby się, jak istotna jest kwestia równości płci, powinni być wyczuleni na wszelkiego rodzaju uprzedzenia. To jest szczególnie istotne w świetle tego, jak często dziewczętom są stawiane przez rodziców bariery wynikające ze stereotypowego patrzenia na role kobiet.
• Wspieranie współpracy pomiędzy szkołami i organizacjami prywatnymi i publicznymi. Dziewczynkom powinno stworzyć się możliwość wizyt w tych jednostkach, by miały poczucie, że są w nich mile widziane.
• Wspieranie szkolnych inicjatyw, których głównym zadaniem jest promowanie obecności kobiet w nauce. Dobrym pomysłem byłoby zapraszanie inżynierek czy matematyczek, by opowiedziały o swojej pracy i przybliżyły drogę, jaką musiały pokonać, by ją dostać.
• Powinny zostać wprowadzone również wytyczne, na mocy których nauczyciele przeprowadzając lekcje, podawaliby równie często męskie jak i kobiece wzorce do naśladowania. Podawanie przykładów słynnych naukowczyń jest szalenie istotne, by przekonać uczennice, że nauki ścisłe nie są zarezerwowane dla chłopców.

Powyższe rozwiązania są odpowiednie do wprowadzania na etapie szkolnym, ale już wcześniej można zadbać o to, by dziecko było wolne od społecznych barier. Jeżeli dziewczynka woli budować konstrukcje z klocków LEGO lub bawić się samochodzikami, a nie ubierać lalki, to nie ma w tym przecież nic złego i dlaczego ktoś miałby jej tego zabraniać? Kto wie, może właśnie dzięki pozytywnemu nastawieniu opiekunów, w przyszłości będziemy mieli do czynienia z wybitną architektką lub zwyciężczynią samochodowych rajdów.