"Kształt wody" w reżyserii Guillermo del Toro miał najwięcej (aż 13) nominacji a ostatecznie został nagrodzony 4 Oscarami, w tym w dwóch najważniejszych kategoriach. Film otrzymał statuetkę za najlepszy film, reżyserię, scenografię i muzykę. Oprócz nagród Amerykańskiej Akademii Filmowej, "Kształt wody" ma na koncie Złoty Glob, Złotego Lwa i nagrodę BAFTA.
Jednak kilka tygodni przed galą wokół filmu pojawiły się spore kontrowersje. Reżyser został oskarżony o plagiat. I to nie jednokrotnie.
"Kształt wody" to plagiat?
Jako pierwsi na trop rzekomego plagiatu wpadli internauci. Zauważyli, że fabuła filmu del Toro przypomina im sztukę "Let Me Hear You Whisper" autorstwa dramaturga i zdobywcy Pulitzera, Paula Zindela.
Główną bohaterką "Kształtu wody" jest Eliza (nominowana do Oscara Sally Hawkins), która pracuje jako sprzątaczka w tajnym laboratorium rządowym. Pewnego dnia odkrywa, że naukowcy przeprowadzają eksperyment, którego ofiarą jest człekokształtne wodne stworzenie, które kobieta postanawia uwolnić. Z kolei główną bohaterką sztuki Zindela jest sprzątaczka z centrum badawczego, która zaprzyjaźnia się z delfinem i próbuje go uratować, gdy odkrywa plany naukowców. Brzmi znajomo, prawda?
Do dyskusji dołączył w końcu syn dramaturga, David Zindel. Domaga się odszkodowania i udziału w zyskach.
Jesteśmy zaszokowani, że czołowe studio wyprodukowało film tak wyraźnie wywodzący się z pracy mojego zmarłego ojca, bez wspomnienia o nim i poproszenia nas o prawa. Wiele osób informuje nas, że uderzyło ich znaczne podobieństwo obu produkcji.Jesteśmy bardzo wdzięczni fanom Paula Zindela za zwrócenie na nie uwagi - napisał w wiadomości do magazynu ''The Guardian''.
Do zarzutów o plagiat odniosła się też wytwórnia Fox, dystrybutor "Kształtu wody".
Guillermo del Toro nigdy nie widział ani nie czytał sztuki pana Zindela w żadnej formie. Pan del Toro ma za sobą 25-letnią karierę, podczas której zrealizował 10 filmów pełnometrażowych i zawsze był bardzo szczery w mówieniu o swoich inspiracjach. Jeśli rodzina pana Zindela ma pytania dotyczące oryginalnej pracy, zapraszamy do rozmowy - czytamy w oświadczeniu.
Kolejne zarzuty
To nie jedyne zarzuty wobec "Kształtu wody". W styczniu jeden z użytkowników serwisu Reddit zwrócił uwagę na uderzające podobieństwo do holenderskiego filmu krótkometrażowego z 2015 roku, "The Space Between Us" Marca Nollkaempera. Fabuła brzmi znajomo i można ją nawet odpisać dokładnie tymi samymi słowami: sprzątaczka pracująca w laboratorium zakochuje się w człekokształtnym wodnym stworzeniu przetrzymywanym przez naukowców i decyduje się je uwolnić.
Do tych zarzutów odniosła się Holenderska Akademia Filmowa, która nie podziela wątpliwości internautów. Zaprosili na specjalną debatę samego del Toro, reżysera "Kształtu wody", i podczas panelu dyskusyjnego ze studentami ustalili, że filmy różnią się m.in. ramami czasowymi, wydźwiękiem i poza kilkoma wspólnymi korzeniami nie łączy ich nic.
Po niedawnym pokazie filmu oraz bardzo konstruktywnych i przyjaznych dyskusjach uznaliśmy, że "Kształt wody" i nasz film to odmienne dzieła - napisali.
Dodali tez, że życzą filmowi kolejnych sukcesów i będą trzymać kciuki podczas Oscarów.
"The Space Between Us" możecie obejrzeć poniżej:
Skopiowana scena
Jean-Pierre Jeunet, twórca "Amelii", jest kolejną osobą oskarżającą Guillermo del Toro o plagiat. Jego zdaniem skopiowana została scena stepowania z "Delicatessen". W "Kształcie wody" Sally Hawkins i Richard Jenkins siedząc na sofie zaczynają stepować do piosenki ze starego musicalu pokazywanego w telewizji. Podobna scena z udziałem Dominique'a Pinona i Karin Viard znalazła się w filmie Jeuneta z 1991 roku.
Powiedziałem mu [del Toro - przyp. red.]: masz wielką wyobraźnię, wielki talent. Po co kraść pomysły od innych?. On na to: Zawdzięczamy wszystko Terry'emu Gilliamowi. Jego zdaniem nic od nikogo nie ukradł, skoro Terry Gilliam zainspirował nas wszystkich - powiedział Jeunet w wywiadzie dla "Ouest-France".
Reżyser nie złożył pozwu, ale przyznaje, że jest zawiedziony postawą del Toro.
Obie sceny możecie porównać poniżej.
Reakcje internautów
Internauci bardzo sceptycznie podchodzą do tych oskarżeń. W końcu to nic nowego, że twórcy nawzajem inspirują się innymi dziełami a granica między inspiracją a plagiatem bywa bardzo cienka.
To już na inspirację nie można sobie pozwolić? Czekam aż Gene Kelly specjalnie wyjdzie zza grobu by oskarżyć Goslinga o skopiowanie w "La La Landzie" pozycji przy latarni z "Deszczowej piosenki".
W Archiwum X też był odcinek o istocie, która żyła w wodzie, a wyglądała niemalże jak człowiek, sama się uwolniła uciekając kanalizacją. Też inspiracja, prawda?
W kinie i literaturze od dawna nie ma plagiatów. Są tylko erudycyjne nawiązania do klasyki gatunku i twórcze impresje na dany temat.
A Wy co sądzicie? Inspiracja czy plagiat? Tak czy inaczej, gratulujemy "Kształtowi wody" 4 statuetek! Pełną listę zwycięzców możecie zobaczyć TUTAJ.
OG
