Więcej o zaburzeniach, z którymi gwiazdy żyją na co dzień, przeczytasz na Gazeta.pl.
Pisarka Dorota Kotas powiedziała w rozmowie z Mateuszem Różańskim dla portalu niepelnosprawni.pl, że diagnozę usłyszała w wieku 26 lat, pomiędzy otrzymaniem Nagrody Literackiej Gdynia, a nagrody im. Josepha Conrada za książkę "Pustostany". Nową, "Cukry", poświęciła życiu w spektrum i dokonała poniekąd coming outu, przyznając, że sama jest osobą z autyzmem. Czuje i myśli inaczej, komunikuje się inaczej, jest bardziej wrażliwa na bodźce, trudniej jej odczytać emocje i sugestie innych ludzi, które nie padają wprost. Warto jednak mieć na uwadze, że mówi o sobie, a każda osoba autystyczna może mieć te cechy mniej lub bardziej nasilone. O swoich osobistych doświadczeniach powiedzieli m.in. przedsiębiorca i milioner Elon Musk, aktor Anthony Hopkins czy wokalistka Courtney Love.
Oni żyją w spektrum autyzmu - Elon Musk
W zeszłym roku, podczas jednego z odcinków amerykańskiego programu rozrywkowego Saturday Night Live, Elon Musk wyznał, że ma zespół Aspergera, uznawanego potocznie za łagodną odmianę autyzmu. (Generalnie na świecie coraz częściej odchodzi się od określenia "zespół Aspergera", bo, po pierwsze, mieści się w spektrum autyzmu, a po drugie - Hans Asperger, który opisał zaburzenie, miał bliskie związki z nazistami i miał wysyłać dzieci do kliniki znanej z eksperymentów i przeprowadzania eutanazji).
Musk podczas występu odniósł się do problemu, który od czasu do czasu sprawiają mu zamieszczane na Twitterze wpisy. Bywa, że są krytykowane i dopiero na podstawie takich komentarzy dociera do niego, że jego opinia była nieoczywista, mocna, kontrowersyjna.
Czasami mówię lub publikuję w mediach społecznościowych dziwne rzeczy, bo tak działa mój mózg. Tym, którzy poczuli się urażeni, przypominam, że od nowa wymyśliłem samochody elektryczny i wysyłam ludzi na Marsa
Daryl Hannah
Daryl Hannah, znana m.in. z filmów ''Łowca androidów'', ''Stalowe magnolie'' i ''Kill Bill'', została zdiagnozowana, gdy była pięcioletnim dzieckiem. Wówczas lekarze zalecili jej matce, by wysłała córkę do ośrodka, w którym "zostanie wyleczona". Dziś wiadomo, że autyzm nie jest chorobą, a zaburzeniem neurorozwojowym. Jest czymś w mózgu, czego nie da się zmienić.
Dzieci się nade mną znęcały, a to tylko pogarszało sprawę. Potrafiły być bardzo okrutne, bo wiedziały, że "nie pasuję". Nigdzie nie pasowałam - mówiła w "Women's Weekly"
W 2013 roku Hannah powiedziała o zaburzeniu na głos. Funkcjonowała już wtedy w mediach ponad 30 lat. Ujawniła, że pewność siebie i wrażenie, że wszystko ma pod kontrolą to poza, którą nauczyła się przybierać przez lata. Istnieje zresztą przekonanie, że kobiety, w porównaniu do mężczyzn, są w stanie maskować "problemy społeczno-komunikacyjne" lepiej. A to dlatego, że mają większe poczucie presji społecznej, by dopasować się do reszty.
Nadal nie radzę sobie dobrze w tłumie. Czuję się dobrze jeden na jednego, ale w większych grupach tracę pewność siebie. Wielkie wydarzenia są dla mnie zawsze niewygodne i nie wiem, czy kiedykolwiek z nich wyrosnę. Staram się trzymać te uczucia pod kontrolą, ale wymaga to dużo skupienia, koncentracji i energii. Nie zawsze to łatwe - wyznała
Courtney Love
Courtney Love zaistniała medialnie, gdy związała się wokalistą Nirvany, Kurtem Cobainem. Choć zmarł 28 lat temu, jej kariera rozwija się dalej. Napisała nawet książkę - "Courtney Love: The Real Story", w której ujawniła, że zdiagnozowano u niej łagodną formę autyzmu. Nie wspominała o tym wówczas wiele, ale później przyznała, że zaburzenie wpłynęło na jej charakter i postrzeganie świata.
Mówiłam, że jestem introwertykiem, ale wiedziałam, że mam autyzm i z tym wiąże się moje wycofanie. Wiedziałam, że jestem inna, ale o tym nie mówiłam. Wiedziałam to od dawna. Moja pierwsza wizyta u psychiatry miała miejsce, gdy miałam jakieś trzy lata
Ostateczną diagnozę lekarze postawili jej w wieku dziewięciu lat.
Anthony Hopkins
W 2017 roku Anthony Hopkins wyznał, że ma zespół Aspergera. Diagnoza nie sprawiła mu jednak ulgi, bo czuł się po niej dokładnie tak samo, jak wcześniej. Sam zapewne nie próbowałby dociekać, czy coś mu dolega.
Skontaktował się ze mną jakiś lekarz… Nie wiem. Właściwie nie, nie wierzę w to. Nie czuję się inaczej. Może jestem ignorantem. [Autyzm - przyp. red.] nazywają neuroróżnorodnością, a dla mnie to wymyślna etykieta - powiedział magazynowi "GQ"
Hopkins prezentuje dosyć szkodliwe stanowisko - uważa, że diagnozowanie spektrum autyzmu nie jest potrzebne.
Myślę, że zepsuliśmy świat, spisując wszystko. Jest takie cudowne powiedzenie, że wszyscy mamy przerąbane. Zawsze mieliśmy i będziemy mieć. Cała rasa ludzka jest spieprz*na
Warto mieć jednak na uwadze, że dla wielu osób diagnoza była wybawieniem - pomogła zrozumieć siebie i swoje potrzeby.
Dan Aykroyd
Aktor zostało zdiagnozowane na początku lat osiemdziesiątych. Udał się na wizytę nie dlatego, że czuł się "inny", ale dlatego, że nietypowy sposób myślenia i działania zauważyła jego żona. Dowiedział się wówczas, że jednym z objawów zespołu Aspergera jest obsesyjne zainteresowanie jakimś tematem.
Miałem hopla na punkcie duchów i organów ścigania i np. nosiłem przy sobie policyjną odznakę. Do tego obsesja na punkcie Hansa Holzera, największego łowcy duchów w historii. Wtedy zrodził się pomysł na mój film "Pogromcy duchów" (do którego napisał scenariusz - przyp. red.)
Aykroyd poniekąd jest więc wdzięczny, że jego mózg pracuje inaczej, bo dzięki ogromnemu zainteresowaniu tematem mógł stworzyć świetne kreacje aktorskie i napisać przesycone tą zajawką scenariusze.
Natalia Fiedorczuk
Diagnoza przyniosła ulgę pisarce Natalii Fiedorczuk. Ma 38 lat, od pięciu wie, że jest autystyczna. Zaczęło się od syna, u którego zdiagnozowano autyzm. Czytała o tym i dowiedziała się, że to może być dziedziczne. Na początku myślała, że może to kwestia partnera, a potem przeanalizowała swoje życie i podjęła krok w kierunku diagnozy. W rozmowie z Mateuszem Różańskim dla Gazeta.pl opowiedziała, jak radzi sobie z komunikacją z neurotypowym (osobą spoza spektrum) partnerem.
Czasem nie rozumiem opowiadanych przez partnera żartów, co ostatecznie sami i tak obracamy w żart. Mam dobre zdanie o własnym poczuciu humoru, co również potwierdza i on, chociaż większość jego wypowiedzi biorę poważnie i często proszę o doprecyzowanie, o co dokładnie mu chodzi. Czasem mój partner dziwi się, jak to możliwe, że kompletnie panikuję przed prostymi, codziennymi sprawami, gdy w pracy i twórczości rozwiązuję problemy stokroć bardziej skomplikowane. Czasem przypomina mi o rzeczach związanych z samoregulacją, np.: "Nie wstałaś od pisania od sześciu godzin, może zjesz obiad?". Jest w dobrym kontakcie z własnym ciałem, czego również się od niego uczę i to bardzo mi pomaga
Warto jeszcze raz podkreślić, że osoby z autyzmem są bardzo różne, a obserwacje ich zachowania i sposobu bycia wciąż trwają. Bycie w spektrum zazwyczaj utrudnia funkcjonowanie, szczególnie przez gorzej rozwinięte umiejętności komunikacyjne. Powyższe przykłady udowadniają, że można mimo to wieść satysfakcjonujące życie. Pojawiają się zresztą teorie, że osoba w spektrum równa się geniusz, ale to mit. To często kwestia nadzwyczajnej zdolności w wąskiej dziedzinie, a skupienie się na niej sprawia, że osiąga się świetnie rezultaty.
