Od wielu, wielu lat ludzi rozmaitych kultur interesowało zjawisko pełni Księżyca. Hipnotyzujące, magiczne, piękne, budziło lęk, ale też zachwyt. W większości mitologii i zbiorów podań ludowych można znaleźć rozmaite historie dotyczące Księżyca, wyjaśnienia zmienności faz i analogie do ludzkiej natury. Choć dziś wiara w czary i nadnaturalne zjawiska jest o wiele mniej powszechna, ne brakuje wciąż żywych przekonań dotyczących związku pełni Księżyca z ludzkim samopoczuciem, zachowaniami zwierząt lub... wzrostem grzybów. Aby poznać i zrozumieć to piękne zjawisko, warto wyjść od garści informacji astronomicznych.
Pełnia księżyca od strony astronomicznej
Pełnia to inaczej moment, w którym Księżyc znajduje się w opozycji do Słońca, po jego drugiej stronie. Dokładnie w tym czasie Ziemia jest położona pomiędzy Słońcem a Księżycem tak, że można z niej obserwować okrągłą, oświetloną, srebrną tarczę. Pełnia występuje mniej więcej co 29,5 dnia, więc niekiedy zdarza się, że w ciągu miesiąca (wyłącznie w lutym) nie wystąpi żadna pełnia, lub że w jednym miesiącu kalendarzowym przytrafią się dwie pełnie (druga jest wtedy nazywana "niebieskim księżycem"). Okres pomiędzy nowiami Księżyca, wyznaczany przez jego fazy, jest nazywany miesiącem synodycznym.
Tylko podczas pełni Księżyca może również wystąpić jego pełne lub częściowe zaćmienie. Położenie, a co za tym idzie faza Księżyca ma także wpływ na pływy morskie - przypływy i odpływy, ze względu na zmienność siły przyciągania. Ten fakt zainteresował naukowców zajmujących się wpływem faz Księżyca na stan ludzkiego organizmu i przywiódł ich do bardzo ciekawych odkryć oraz hipotez.
Czy księżyc faktycznie wpływa na samopoczucie i zdrowie?
Od bardzo dawna uważa się, że w różnych momentach miesiąca ludzkie samopoczucie ulega zmianom. Do popularnych przekonań należy przeświadczenie, że pełnia Księżyca przeszkadza w śnie. Wiele osób deklaruje, że w czasie pełni się nie wysypia, często wybudza się w nocy lub długo nie może zasnąć. Okazuje się, że w tym zjawisku nie ma niczego nadnaturalnego. Księżyc, zmieniając siłę swojego przyciągania, wpływa także na wodę w ludzkim organizmie, a wraz z nią na poziom pewnych hormonów - w tym melatoniny, odpowiedzialnej między innymi za sen. Dlatego niektórzy wrażliwsi na takie wahania ludzie mogą gorzej spać w czasie pełni.
Kolejnym ciekawym zagadnieniem jest wpływ faz Księżyca na nastrój. Istnieją przesłanki mówiące, że wraz ze zmianami położenia ziemskiego satelity zmienia się poziom serotoniny - neurotransmitera odpowiedzialnego między innymi za nastrój. Stąd być może wynika rozdrażnienie, wahania nastrojów i nerwowość.
Możliwe jest również, że zmiany poziomu hormonów wpływają na fakt, że włosy farbowane podczas pełni księżyca dłużej trzymają farbę, a ich kolor jest intensywniejszy.
Naukowcy z Bazylei w swoim nowatorskim eksperymencie pokazali, że w czasie pełni zmienia się 30% funkcjonowania ludzkiego organizmu. Nie każdy odczuwa te zmiany i dlatego wiele osób wciąż wkłada między bajki wpływ księżyca na samopoczucie i sen.
Fazy księżyca a grzybobranie
Także grzybiarze przekazują sobie często informacje dotyczące wpływu Księżyca na wysypy grzybów - choć informacje te nie są na razie potwierdzone naukowo i zmieniają się w zależności od osoby, która je przytacza. Według niektórych grzyby rosną najlepiej od nowiu do pełni, niektórzy utożsamiają wysypy z pełnią, inni znów z czasem tuż po pełni.
Choć brak oficjalnych, naukowych publikacji dotyczących związku grzybów z fazami księżyca, niektórzy grzybiarze z zapałem obserwują wyniki grzybobrania w różnych momentach w miesiącu - ich obserwacje nie potwierdzają teorii związku liczby grzybów z fazami Księżyca.
red.
